کليه کارگران موظفند کارت بهداشت معتبر در محل کار خود داشته باشند .
سرپرستان موظفند که قبل از استخدام اشخاص کارت بهداشت آنان را مطالبه و در محل کار نگهداري نمايند .
کارگران موظفند اصول بهداشت فردي را کاملا” رعايت نموده و به دستورهايي که توسط کارشناس بهداشت داده مي شود عمل نمايند.
کارگران رستوران بايد ملبس به کلاه ، دستکش ، روپوش وکفش مناسب و کاملا” تميز و بهداشتي باشند .
متصديان موظفند جايگاه مناسبي جهت قراردادن لباس کارگران خود تهيه نمايند .
هر کارگر موظف به داشتن صابون و حوله تميز اختصاصي مي باشد .
کارگراني که به نحوي از انحا با طبخ و توزيع مواد غذايي سر و کار دارند در حين کار حق دريافت بهاي کالاي فروخته شده را شخصا” از دانشجو نخواهند داشت .
براي کارگران مي بايست حمام ، دستشويي ، توالت مجزا و مناسب از نظر کيفي و کمي وجود داشته باشد .
بهداشت محيط :
کف بايد از جنس قابل شستشو – صاف – و بدون فرو رفتگي و داراي شيب مناسب باشد .
ديوارهاي ساختمان با رنگ مناسب ، بدون شکاف و قابل شستشو ( تا ارتفاع مناسب بر حسب نوع کار ) باشد .
سقفها بايد مسطح بدون ترک خوردگي ، شکاف و هميشه تميز باشد .
درها و پنجره ها طوري تعبيه شوند که بتوانند از ورود حشرات جلوگيري نمايند و مجهز به توري سيمي ضد زنگ باشند .
آب مصرفي تميز و مورد تاييد مقامات بهداشتي باشد .
لوله کشي آب گرم و سرد در مجتمع غذاخوري و آب گرم در طول مدت انجام کار وجود داشته باشد .
سيستم فاضلاب بهداشتي باشد ( کف شور مناسب ، شيب کافي ، درپوش و … )
وجود کپسول اطفاء حريق و جعبه کمکهاي اوليه و ارائه آموزشهاي لازم به پرسنل الزامي است .
ايجاد هر گونه حوض و حوضچه يا پاشوي که در آن آب به صورت راکد باشد ممنوع است .
زباله دان درپوش دار ضد زنگ قابل حمل و داراي کيسه زباله ، به تعداد و اندازه کافي موجود بوده و بعد از تخليه شسته شود و محلي مناسب براي نگهداري زباله ها تعبيه گردد .
دستگاههاي پخت غذا با ميزان و کيفيت پخت غذاها تناسب داشته باشد .
جدار داخلي ظروف مسي بايد کاملا” سفيد کاري شده باشد .
سيخهاي کباب و وسايل کار از جنس مناسب سالم ضد زنگ و تميز باشد .
تخته گوشت خردکني سالم و تميز باشد .
وجود دستگاههاي سردکننده و گرم کننده هوا ( آشپزخانه ، سالن غذاخوري ) الزامي است .
در فصل گرما حداکثر درجه حرارت داخل غذاخوري ، نبايد بيش از ۳۰ درجه باشد .
وجود نور کافي در محلهاي آشپزخانه ، رستوران ، سلف سرويس ، انبار و ساير اماکن الزامي است .
تهويه هواي آشپزخانه و رستوران به خوبي صورت گرفته به طوري که فضا عاري از بو و بخارات باشد .
ميزهاي مناسب کار در آشپزخانه وجود داشته باشد . ( سطح ميزها بايد صاف ، تميز ، سالم و بدون درز بوده و روکش آن از جنس قابل شستشو باشد ) .
استفاده از مواد ضدعفوني کننده جهت وسايل کار ، ظروف غذاخوري ، محيط کار و مواد غذايي الزامي است .
ظروف بايد در ظرفشويي سه مرحله اي ( شستشو – ضدعفوني – آب کشي ) يا توسط دستگاههاي اتوماتيک شسته شود
درها و پنجره هاي آشپزخانه و غذاخوري مجهز به توري ضد زنگ باشد .
تعداد و ظرفيت هر ظرفشويي بايد مناسب و مجهز به آب گرم و سرد باشد .
ظروف پس از شستشو بايد با وسيله تميز و عاري از آلودگي خشک گردد .
محل مناسب براي نگهداري ظروف ( ويترين يا گنجه مخصوص ) در نظر گرفته شود .
قفسه ويترين و گنجه تميز ، مجهر به در و شيشه بوده و قابله نظافت باشد و فاصله کف آنها از زمين از ۲۰ سانتيمتر کمتر نباشد .
ظروف مناسب غذاخوري ( ليوان ، قاشق ، چنگال و سيني ) به تعداد کافي وجود داشته باشد و از استفاده مجدد آنها قبل از شستشو خودداري گردد .
استفاده از قندان ، نمکدان و نوشابه بدون سرپوش ممنوع است .
براي جلوگيري از حريق و انفجار و ساير خطرات احتمالي بايد پيش بيني لازم بشود ( کليه شيرها و شيلنگهاي گاز و وسايل گازسوز با دقت کنترل شوند . )
ايجاد محلهايي با سکوبندي مناسب براي نگهداري پياز و سيب زميني ، نان خشک ، نمک سنگ و وجود سرخانه هاي مناسب مواد غذايي الزامي است .
پشه و مگس و ساير حشرات و جوندگان به هيچ وجه نبايد در داخل اماکن ديده شوند .
سمپاشي محيط آشپزخانه و رستوران و انبار مواد غذايي به طور منظم در زمانهاي تعطيلي غذاخوري و بوفه ( تابستان ايام بين دو ترم ) انجام شود .
وجود دستگاههاي آب سردکن در داخل رستوران سلف سرويس و هر مکان ديگري که نياز باشد الزامي است .
ميز و صندلي مناسب غذاخوري به تعداد لازم وجود داشته باشد .
دستشويي و توالت مناسب جهت رستوران موجود باشد .
براي پيچيدن مواد غذايي از کيسه نايلون تميز و مخصوص استفاده شود .
مقررات بهداشتي غذا و تغذيه در غذاخوريها و بوفه ها
بهداشت مواد غذايي :
مواد اوليه غذايي موجود در انبار و سردخانه داراي کيفيت مناسب ، شماره پروانه و تاريخ مصرف معتبر باشد .
اصول بهداشتي در پاک کردن مواد غذايي خصوصا سبزيها ، حبوبات و برنج رعايت شود .
جوانه و قسمتهاي سبز سيب زميني و هويج ، به هنگام آمادهسازي جدا شود .
در صورت استفاده از ميوه ها و سبزيها ، انگل زدايي و ضدعفوني صورت گيرد .
در پخت سبزيها ابتدا آب را جوش آورده ، سپس سبزي را حرارت دهيد .
تا حد امکان از سرح کردن مواد غذايي پرهيز شود ( سبزيها فقط تا زمان تغيير رنگ حرارت داده شود ) .
اصول بهداشتي در پاک کردن و شستشوي گوشت و مرغ رعايت شود .
جهت ذوب شدن مواد غذايي منجمد ، اين مواد ۲۴-۱۲ ساعت قبل از استفاده ، در يخچال بالاي صفر نگهداري شود .
گوشت و ساير مواد غذايي تا حد امکان به تکه هاي کوچک تقسيم شود تا حرارت به عمق آن برسد .
گوشت و مرغ يخ زده را بايد در فريزر که برودت آن ۱۸ درجه سانتي گراد يا پايين تر است نگهداري کرد .
از مصرف مجدد روغني که يکبار حرارت ديده خودداري شود . ( روغن سوخته علاوه بربد کردن مزه غذا سرطان زاست )
به هنگام طبخ و استفاده از روغن ، از حرارت کم استفاده نموده و در سرخ کردن حتما” از روغن جامد استفاده شود .
چنانچه آب پخت غذاها بايد دور ريخته شود ( آب پز کردن ) از آب کمتري براي طبخ استفاده شود .
بلافاصله بعد از پخت غذا مصرف شود .
باقيمانده غذاي پخته را بايد خنک نموده ( با استفاده از شيلنگ آب ، سطح خارجي ديگ را خنک نماييد ) و به سردخانه ( ۱۰- درجه سانتي گراد ) منتقل گرديده و حداکثر تا ۲۴ ساعت بعد مصرف گردد .
از تماس غذاهاي خام و پخته جدا خودداري گردد .
غذاهاي باقيمانده را قبل از استفاده کردن به دقت حرارت دهيد .
افزودن سبزي به برنج ، پس از آبکش کردن برنج صورت گيرد .
در پخت خورش ها از ادويه ، ليموعماي و آب ليمو استفاده گردد ، مصرف نمک محدود گردد و افزودنيهاي غيرمجاز به هيچوجه استفاده نشود .
بهداشت انبار و سردخانه :
انبارهاي مورد استفاده در محلي ساخته شوند که حشرات و آفات انباري به آن راه نيابند .
انبارها خنک و خشک باشد و نظافت آنها به آساني صورت گيرد .
انبار داراي هواکش مناسب باشد و دماي آن حداکثر ۲۰ درجه سانتي گراد باشد .
کف انبار و ديوارها تا ارتفاع ۵/۱ متر از جنس قابل شستشو باشد .
مساحت انبار با حجم موادي که انبار مي شوند مناسب باشد .
سقف ، ديوار و کف انبار صاف به رنگ روشن و بدون درز و ترک خوردگي باشد .
در و کليه پنجره هاي بازشو به توري سيمي ضد زنگ مجهز باشد .
مواد غذايي با رعايت فاصله ۲۰ سانتيمتر از کف و ۵۰ سانتيمتر از ديواره هاي جانبي انبار نگهداري شود .
سردخانه مجهز به ترمومتر قابل کنترل و درجه برودت استاندارد باشد .
سردخانه ها مجهز به ترمومتر قابل کنترل و درجه برودت استاندارد باشد .
سردخانه ها مجهز به پالت و قفسه باشد .
مواد غذايي خام و پخته درون ظرف دردار ، جداگانه نگهداري شود .
کليه يخچالها و فريزها به طور مرتب برفک زدايي و شستشو شوند .
نظافت و بهداشت وسايل خنک کننده و سردخانه ها رعايت شود .
کارکنان براي ورود به داخل سردخانه از کفش مخصوص سردخانه استفاده نمايند .
از انباشتن مواد غذايي فاسد و تاريخ گذشته در فريزر ، سردخانه و انبار اکيدا خودداري گردد .
مواد غذايي حتي الامکان در قطعات کوچکتر و يا با مقدارهاي کمتر در سردخانه نگهداري گردد به نحوي که سرماي لازم به عمق آن نفوذ نمايد .
بهداشت ابزار و دستگاههاي آشپزخانه
ابزار آشپزخانه طوري در محل قرار داده شوند که امکان دسترسي به تمام قسمتهاي آن جهت نظافت وجود داشته باشد .
وسايل مورد نياز آشپزخانه از جنس مناسب و بهداشتي انتخاب گردد و استاندارهاي لازم را دارا باشد .
سطح ميزها بدون درز و ترک بوده و با فولاد ضد زنگ يا پلاستيکهاي مخصوص قابل تعويض پوشيده شود .
در صورت استفاده از سطوح چوبي ، چوب مورد استفاده بايد بسيار محکم و صاف بوده و بدون خلل و فرج باشد .
تمام سطوح پس از پايان کار بوسيله آب و يک مادهضد عفوني کننده کاملا تميز شود .
کليه ابزار کار اعم از ديگ وابکش و ملاقه و سيخهاي کباب و… پس از پايان کار تميز شده و در جاي مناسب قرار گيرد
در صورت استفاده از ظروف مسي مانند ديگ و آبکس بايد به طور مرتب آنها را قلع اندود نموده و از کاربرد ظروف مسي زنگ زده جدا خودداري شود .
در نظافت و بهداشت ماشينها ( چرخ گوشت ، خردکن ، پوست کن و همزن و … ) دقت کامل نموده و آنها را پس از پايان کار تميز و ضدعفوني کرده و تنها در موقع استفاده ، قطعات آنها را وصل نمود .
محل آماده سازي مواد خام ، از محل پخت غذا جدا باشد .
حوضچه مخصوص شستشوي سبزيجات وجود داشته باشد .
حوضچه مخصوص پاک کردن مرغ وجود داشته باشد .